“Hoogbegaafdheid is meer dan een IQ cijfer. Ieder hoogbegaafd individu is uniek."

“Een hoogbegaafde is een snelle en slimme denker, die complexe zaken aankan. Een sensitief en emotioneel mens, intens levend. Autonoom, nieuwsgierig en gedreven van aard. Hij of zij schept plezier in creëren." (Maud Kooijman, 2007)

Op de vraag wat hoogbegaafdheid is, is geen eenduidig antwoord te geven. Hoogbegaafde kinderen en volwassenen beschikken over specifieke (en uitzonderlijke) denk- en leervoorkeuren, met karakter- en persoonskenmerken die bepalen hoe de ontwikkeling verloopt binnen de geboden omstandigheden. Om te komen tot een succesvolle ontwikkeling, te kunnen leren, fouten te kunnen maken en te kunnen oefenen moet ruimte zijn voor die individuele kenmerken die een individu uniek maken in combinatie met een veilige interne en externe structuur. Mensen in de omgeving moeten daar gericht op begeleiden. Op school een leerplan op maat met gerichte top down instructie en benadering. Ontmoetingen met peers en ruimte voor het ontwikkelen van het creatieve denk- en doe brein. Met voldoende rust en ruimte voor ontspanning en overdenking. 

“Ieder kind heeft een natuurlijke behoefte te leren, te onderzoeken en te ontwikkelen." 

De cognitieve mogelijkheden in combinatie met diverse persoonskenmerken en de ruimte die geboden wordt, hebben sterke invloed op het al dan niet succesvol tot bloei komen.

De manier van denken van mensen met een zeer hoog IQ lijkt fundamenteel te verschillen van de denkwijze van mensen met een IQ dat dichter bij het gemiddelde zit. Veel hoogbegaafden kunnen niet alleen sneller denken en meer onthouden, maar hebben een andere manier van leren, een andere manier van problemen benaderen en zij houden zich bezig met andere ideeën (Sternberg en Davidson, 1985). 

Vaak wordt verwacht dat kinderen, tieners of volwassenen zelfstandig kunnen werken, dat ze kunnen plannen en hun taak overzien, zeker als hun cognitie sterk ontwikkeld is. Door hun manier van denken, hun kennis en begrip van leren is het echter soms zo dat het hoofd eerder tegenwerkt dan ondersteunend is. Bij onderwijs aan deze groep leerlingen is het belangrijk de methode los te kunnen laten en volledig uit te kunnen gaan van de behoefte en natuurlijke leerweg van het kind. Wanneer onvoldoende stimulering aanwezig is kunnen de volgende problemen ontstaan:

– Gebrek aan uitdaging werkt veelal faalangst en perfectionisme in de hand.
– Ontstaan van een negatief zelfbeeld en/of gebrek aan motivatie.
– Gebrek aan uitdaging uit zich bij jonge kinderen vaak in het gedrag. Jongens vallen daarbij vaak meer gedragsmatig op (bijvoorbeeld concentratieproblemen en storend gedrag) en meisjes trekken zich meer in zichzelf terug. In beide gevallen ontwikkelen zich soms depressieve kenmerken. 

“Soms is er hulp nodig. Deze hulp is niet altijd vanzelfsprekend en volgens vooraf bepaalde lijntjes in te zetten. In alle gevallen is maatwerk noodzakelijk."

Het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid Friesland heeft in enkele overzichten veelvoorkomende kenmerken van hoogbegaafde kinderen, jongeren en volwassenen uitgewerkt. Zie de link naar deze pagina. 

Wat heb jij of je kind of leerling nodig om een volgende stap te kunnen zetten?

Deze vraag is het uitgangspunt van de begeleiding van de professionals van Hoogbegaafd Haarlem. Zij kijken graag met je mee en zoeken onderling contact als er meer of anders nodig is.